حسابداری تسهیلات مالی + نحوه محاسبه و ثبت حسابداری آن در دفاتر

مقدمه

تسهیلات یک برنامه رسمی کمک مالی به صورت توافق نامه ای است که بین یک شخص حقیقی یا حقوقی و یک ارائه دهنده کمک های مالی دولتی یا خصوصی برای انجام اهداف مختلف (معمولا کوتاه مدت) صورت می گیرد. به بیانی ساده تر اشخاص برای انجام اهداف تجاری خود مبلغ خاصی را از شرکت های مربوطه وام می گیرند که به آن تسهیلات مالی می گویند.

در این مقاله می خوانید:

تفاوت وام با تسهیلات

قبل از آن که به انواع تسهیلات مالی بپردازیم ابتدا لازم است بدانیم تفاوت وام با تسهیلات چیست. همانطور که در مقدمه گفته شد تسهیلات یک توافق نامه مالی بین یک شخص (حقیقی – حقوقی) و یک ارائه دهنده کمک مالی (که معمولا بانک می باشد) است که برای انجام اهداف تجاری صورت می گیرد.

اما وام یک مبلغی یا دارایی است که معمولا فرد وام گیرنده برای اهدافی همچون خرید کالا – خرید مسکن – ازدواج – تامین هزینه های بیماری – خرید خودرو و… درخواست می کند و پس از توافق برای نوع و نحوه پرداخت آن مقرر می شود که اصل دارایی همراه با بهره آن به وام دهنده باز گردانده شود.

پس اصلی ترین تفاوت آن ها در این می باشد که در تسهیلات بانک یا ارائه دهنده کمک مالی می تواند در سود حاصله شریک شود و سهم خود را دریافت کند اما در وام صرفا اصل مبلغ و بهره آن را دریافت می کند.

در واقع می توان گفت وام یک نوع تسهیلات محسوب می شود اما تسهیلات حوضه های گسترده تری و اشکال و ضوابط مختلفی را در بر می گیرد.

انواع تسهیلات مالی

به صورت کلی تسهیلات مالی قابل ارائه شامل دو دسته مشارکتی و مبادله ای تقسیم و مواردی نظیر مضاربه – مشارکت مدنی – مشارکت حقوقی – مساقات – مزارعه – اجاره به شرط تملیک – سلف – جعاله – فروش اقساطی و خرید دین را در بر می گیرد که در ادامه آن ها را به ترتیب برایتان توضیح می دهیم.

تسهیلات مشارکتی

مضاربه:

در این نوع تسهیلات، بانک اقدام به ارائه تسهیلات مالی مورد نیاز شخص حقیقی یا حقوقی جهت انجام فعالیت اقتصادی می کند و در مقابل فرد پس از دادن تعهد و شروع به انجام کار، سود ناشی از فعالیت اقتصادی را بین خود و بانک تقسیم می کند.

مشارکت مدنی :

در این نوع تسهیلات فرد حقیقی و یا حقوقی همراه با بانک سرمایه خود را گردهم می اورند و به قعالیت اقتصادی می پردازند. در نهایت سود حاصه را به نسبت مشارکت یکدیگر بین خود تقسیم می کنند.

مشارکت حقوقی :

در این نوع مشارکت بانک به خرید سهام و یا تامین مالی شرکت های تجاری می پردازد و در انتهای دوره مالی شرکت تجاری به اندازه میزان سهامی و یا مقدار سرمایه ای که تامین کرده در سود حاصله شریک می شود.

مساقات :

در این نوع تسهیلات مشارکتی رایج صاحب زمین که معمولا بانک می باشد، زمین خود را در اختیار فردی عامل قرار می دهد و او متعهد می شود که درونش به کاشت محصول (میوه جات) بپردازد و سود حاصله را بین خود و بانک تقسیم کند.

مزارعه :

در این نوع تسهیلات یکی از طرفین (معمولا بانک) به شخصی زمینی زراعی واگذار می کند و فرد متعهد می شود که در آن به زراعت بپردازد و در نهایت سود حاصله از فروش محصولات کشاورزی بین دو طرفین تقسیم شود.

تسهیلات مبادله ای

اجاره به شرط تملیک:

در این نوع تسهیلات مبادله ای بانک با استفاده از قانون اجاره به شرط تملیک، ملکی را که مدنظر مشتری است خریداری کرده و اقساط و بهره ای به عنوان اجاره برای او در نظر می گیرد. سپس پس از پرداخت تمامی اقساط اجاره توسط مشتری، بانک مال را به مالکیت او در می آورد.

سلف:

در این نوع تسهیلات مبادله ای که به آن پیش خرید نیز می گویند، بانک به جهت حمایت از تولید کننده اقدام به پیش خرید محصولات وی می کند و پس از پایان قرارداد با دادن وکالت به واحد تولیدی، محصولات پیش خرید شده را می فروشد و سود خود را برداشت می کند.

جعاله:

این نوع قرارداد نیز هم نوعی تسهیلات مبادله ای می باشد که بین بانک و یک پیمانکار که شخص حقیقی یا حقوقی است اتفاق می افتد که شخص منعقد می شود فعالیت معینی (پیمانکاری) را انجام دهد و در ازای آن سود مشخصی را دریافت نماید.( در این نوع قرارد ممکن است بانک نیز در نقش پیمانکار ظاهر شود).

فروش اقساطی:

در این نوع تسهیلات بانک به تولیدی ها و واحد های در حال دایر مبالغی را جهت تامین مواد اولیه برای تولید محصول ارائه می دهد و با توجه به نوع فعالیت آن واحد ها نرخ سودی را دریافت می کند.

خرید دین:

همانطور که می دانید دین در لغت به معنی بدهی یا وامی می باشد که باید در زمان معینی پرداخت شود. یکی از تسهیلاتی که بانک ها ارائه می دهند، تامین نیاز مالی (نقدی) اشخاصی است که به فعالیت های تجاری یا تولیدی پرداخته و مشغول اند و نیاز دارند اسناد و اوراق تجاری خود را تنزیل و یا کمتر از مبلغ اسمی آن ها به فروش برسانند و پول نقد دریافت کنند.

خرید برنامه حسابداری میزان

نحوه محاسبه، طبقه بندی و ثبت حسابداری تسهیلات و وام دریافتی

به طور کلی معیار طبقه بندی تسهیلات مالی بر اساس طولانی تر بودن هرکدام از تسهیلات مالی دریافتنی می باشد.

تسهیلات مالی دریافتی و بهره بانکی آن ها جزو سرفصل گروه بدهی ها طبقه بندی می شود و برای محاسبه و ثبت وام و تسهیلات دریافتی دو روش وجود دارد: روش خالص و ناخالص.

روش خالص:

• هنگام دریافت تسهیلات:

• هنگام پرداخت تسهیلات :

روش ناخالص:

• هنگام دریافت تسهیلات:

• هنگام پرداخت تسهیلات :

سرفصل وام های دریافتی: