تفاوت حسابداری و حسابرسی | تعریف حسابداری و حسابرسی

مقدمه

اغلب افراد به این دلیل که فعالیت حسابداری و همچنین حسابرسی به عهده حسابداران است، این دو عنوان را با یکدیگر اشتباه می گیرند در حالی که با یکدیگر تفاوت های قابل توجهی دارند. اگر بخواهیم برایتان به طور خلاصه تعریفی از این دو ارائه نماییم، آنچه که در تعاریف حسابداری آمده این است که فردی که مسئولیت اداره امور مالی یک مجموعه را به عهده دارد حسابدار نام دارد اما فردی که بر روی انجام صحیح امور مالی نظارت می کند، حسابرس نام می گیرد.

در این مقاله می خوانید:

مبانی و اصول حسابداری چیست؟

قسمت امور مالی هر مجموعه جزو مهم ترین بخش های آن می باشد و هرگونه اشتباه در این قسمت خسارات های جبران ناپذیری را برای آن مجموعه به دنبال دارد.

بنابراین هرمجموعه ای برای کارکرد صحیح و جلوگیری از اشتباهات جبران ناپذیر در این قسمت نیازمند استفاده از قواعدی صحیح، استاندارد و همگانی می باشد که اصول حسابداری نام دارد.

قبل از آن که به مبانی و اصول حسابداری بپردازیم ابتدا لازم است بدانیم حسابداری به چه معناست. به طور کلی به مجموعه فرآیند های جمع آوری، طبقه بندی، تجزیه و تحلیل داده های مالی و سوابق آن ها در رابطه با یک سازمان را حسابداری می گویند که توسط فردی به نام حسابدار انجام می پذیرد.

اما مبانی و اصول حسابداری چیست؟ مبانی و اصول حسابداری روش های پذیرفته شده محاسبه و گزارشگیری داده های مالی در علم حسابداری هستند که علاوه بر قابل فهم بودن توسط همگان، صحت سنجی آن ها نیز برای عوامل بیرونی امکان پذیر است.
چهار اصل مهم و رایج در حسابداری عبارت اند از:

اصل تحقق درآمد

در این اصل بیان می شود که درآمد های کسب شده باید در زمان وقوع ثبت گردند و عینی و قابل اتکا باشند. به عبارتی زمان دریافت وجه اهمیتی ندارد و فقط زمان تحویل کالا یا خدمات است که درآمد باید ثبت گردد.

اصل بهای تمام شده

در این اصل بیان می شود که معیار ثبت هر معامله انجام شده، ارزش واقعی آن دارایی در تاریخ وقوع آن است. بنابراین به این دلیل که ارزش دارایی های هر مجموعه در طول زمان تغییر پیدا می کند، برا اساس این اصل می توان از طریق تجدید ارزیابی دارایی ها، ارزش آن ها را مطابق ارزش روز محاسبه نمود.

اصل تطابق درآمد با هزینه ها

در این اصل بیان می شود که هزینه هایی که صرف شده باید در حساب دوره ای که درآمد حاصل شده ثبت گردند و هزینه ها باید با درآمد های به دست آمده ارتباط مستقیم داشته باشند تا سود یا زیان خالص دوره مشخص شود.

اصل افشای کامل

این اصل بیان می کند که تمامی فعالیت های مهم مالی مجموعه باید ثبت و ضبط گردد و در مواقع نیاز قابل ارائه باشد. در واقع این اصل احتمال کلاهبرداری و دستکاری نتایج حسابداری را محدود می کند.

مبانی و اصول حسابرسی چیست؟

به طور خلاصه به بازرسی و نظارت منصفانه صورت های مالی نهایی یک مجموعه تجاری حسابرسی می گویند. حسابرسی معمولا به دو صورت حسابرسی داخلی و حسابرسی خارجی صورت می پذیرد.

در حسابرسی داخلی فرد حسابرس که معمولا از کارمند های همان سازمان است، به بررسی دقیق سوابق مالی مجموعه می پردازد. اما در حسابرسی خارجی فرد حسابرس که توسط کارفرما و یا سهام داران آن مجموعه تعیین می شود، در پایان دوره مالی شروع به بررسی سوابق مالی موردنظر می کند.

همانند فعالیت حسابداری انجام عملیات حسابرسی نیز اصول و قواعد مخصوص به خود را دارا می باشد که چند نمونه از این قواعد عبارت اند از:

• انجام حسابرسی شرکت های دولتی باید از طریق دیوان محاسبات کشور صورت بپذیرد.
• معمولا صاحبان سهام مجموعه حسابرس سازمان خود را انتخاب می کنند.
• شخص حسابرس مستقل گزارشات خود را به مرجعی که او را مسئول کرده می دهد.
• به طور کلی کاری که حسابرس انجام می دهد این است که به صورت های مالی موجود اعتبار می بخشد.
• صورت های مالی باید به درستی توسط حسابرس بررسی شود و معیار درست بودن آن ها نباید صرفا درست کار بودن مدیر مربوطه باشد.

اهداف مهم حسابداری چیست؟

از جمله اهداف مهم حسابداری عبارت اند از:

• کنترل و طبقه بندی صحیح اسناد مالی.
• کمک برنامه ریزی سیاست های اینده مجموعه.
• تفسیر و گزارش گیری دقیق اسناد مالی.
• تصمیم گیری در رابطه با استفاده صحیح از منابع مالی محدود مجموعه.
• جلوگیری از به وجود آمدن مشکلات حقوقی.

آشنایی با امکانات نرم افزار حسابداری شرکتی میزان

اهداف مهم حسابرسی چیست؟

برخی از اهداف مهم حسابرسی عبارت اند از:

• معتبر کردن اطلاعات و گزارشات مالی.
• تهیه گزارشات معتبر جهت بازرسی قانونی.
• کنترل عملیات های مالی مربوط به بودجه، درآمد ها و هزینه ها.
• کنترل گردش های مالی و تراکنش های مجموعه.
• اطمینان از صحت گزارش های مالی و جلوگیری از خطا و تقلب.

شباهت های حسابداری و حسابرسی در چیست؟

قبل از آن که به تفاوت های حسابرسی با حسابداری بپردازیم لازم است به برخی از شباهت های این دو اشاره کنیم. به طور کلی شباهت های حسابرسی با حسابداری به شرح زیر می باشد:

• هر دو سعی دارن به صورت های مالی و سوابق آن ها اعتبار ببخشند و گزارش های واقعی ای ارائه دهند.
• هر دو فعالیت معمولا توسط افرادی صورت می پذیرد که مدرک حسابداری دارند و یا به اصول و قوانین حسابداری شناخت کامل دارند.
• هر دو شخص از روش های محاسبه، تجزیه و تحلیل های یکسانی استفاده می کنند.

حسابداری با حسابرسی چه تفاوت هایی دارند؟

به طور کلی تفاوت های اصلی حسابداری با حسابرسی عبارت اند از:

• نوع فعالیت: در حسابداری عملیات ثبت رویداد های مالی، گزارش گیری و تهیه صورت های مالی صورت می گیرد اما در حسابرسی به بررسی صحت صورت های مالی و تهیه گزارش کلی از تمامی صورت ها پرداخته می شود.
• ماهیت فعالیت: در حالی که حسابدار می بایست به صورت منظم و طبق اصول حسابداری رویداد ها و صورت های مالی را ثبت کند، اما حسابرس به تجزیه و تحلیل اطلاعات مالی ثبت شده توسط حسابدار می پردازد.
• زمان انجام: همانطور که می دانیم در حسابداری ثبت رویداد ها و صورت های مالی به صورت روزانه انجام می پذیرد اما در حسابرسی عملیات بعد از پایان سال مالی یا زمانی که مشخص شده صورت می گیرد.
• شرح وظایف: در حسابداری فرد حسابدار می بایست همواره در تلاش باشد که صورت های مالی صحیحی ارائه دهد و در صورت مشکل داشتن اقدام به رفع آن ها نماید اما در حسابرسی شخص حسابرس با دید منتقدانه در تلاش است تقلبات و مشکلات گزارش های مالی را پیدا کند اما در صورت وجود مشکل مسئولیتی در قبال رفع آن ها ندارد.
• صلاحیت: به طور کلی فردی که فعالیت حسابداری را انجام می دهد باید در این زمینه آموزش دیده باشد (چه به صورت آکادمیک و چه به صورت تجربی) اما لزوما ضرورت ندارد. درحالی که شخصی که فعالیت حسابرسی را انجام می دهد باید حسابداری بلد باشد.