شباهت ها و تفاوت های سود حسابداری و سود اقتصادی چیست؟

مقدمه

همانطور که در مقاله تفاوت حسابداری دولتی با بازرگانی به آن اشاره شد، هدف از ایجاد یک شرکت بازرگانی یا یک کسب و کار، سود آوری می باشد. یکی از مهمترین مباحث حسابداری، مبحث سود است که در این مقاله از سایت میزان قصد داریم به شباهت ها و تفاوت های دو نوع از انواع سود ها یعنی سود حسابداری و سود اقتصادی بپردازیم. با ما همراه باشید.

در این مقاله می خوانید:

سود حسابداری چیست؟

قبل از آن که به سود حسابداری بپردازیم لازم است ابتدا بدانیم مفهوم سود چیست. به طور کلی سود یک فایده مالی است که پس از کسر هزینه ها از درآمد حاصل می شود. سود از جمله مواردی است که با آن سلامت مالی شرکت ها و بازدهی آن ها را می سنجند.

سود حسابداری (Accounting Profit) در واقع درآمد خالص یک مجموعه محسوب می شود. دراصل سودی است که پس از کسر هزینه های مختلف از کل درآمد به دست آمده از ارائه و یا فروش محصول به دست می آید. بنابراین سود به معاملاتی که به صورت واقعی انجام شده اند تعلق می گیرد و باید کل هزینه های مرتبط با کالا و خدمات ارائه شده را در نظر گرفته شود.

هزینه هایی که معمولا در سود حسابداری لحاظ می شوند عبارت اند از:

• هزینه نیروی کار
• هزینه های جانبی مانند آب، برق، گاز و امثالهم
• مواد اولیه برای تولید
• هزینه های فروش
• هزینه های حمل و نقل

سود اقتصادی چیست؟

سود اقتصادی (Economic Profit) سودی متفاوت از سود حسابداری است و در واقع یک نظریه اقتصادی است که در آن هزینه ای به عنوان هزینه فرصت نیز محاسبه و از درآمد به دست آمده کسر می شود.

هزینه فرصت چیست؟ هزینه فرصت شامل هزینه های آشکار (هزینه های حسابداری) و هزینه های غیر آشکار (هزینه های ضمنی) یک مجموعه است و به این معناست که شما با هزینه کردن برای ارائه یا تولید محصولی خاص، فرصت سرمایه گذاری برای محصولات دیگر را از دست می دهید.

بنابراین ممکن است هنگام تولید آن محصول سود حسابداری خوبی به دست آورده باشید اما از نظر سود اقتصادی، سود شما ناچیز باشد. در واقع از سود اقتصادی برای مقایسه بین درآمد واقعی و درآمدی که می توانست به دست بیاید استفاده می گردد و باید در نظر داشته باشید سود اقتصادی می تواند با توجه به نوسانات اقتصادی بازار تغییر کند.

آشنایی با فرمول سود حسابداری

همانطور که در تعریف سود حسابداری بیان شد، سودی است که پس از کسر هزینه های مختلف از کل درآمد به دست آمده از ارائه و یا فروش محصول به دست می آید.

برای مثال فرض کنید شما صاحب یک مجموعه ای هستید که سالانه معادل ۶۰ میلیون تومان در آمد دارد. از این میزان درآمد معادل ۲۰ میلیون تومانش هزینه های جانبی تولید آن محصول برایتان صرف شده است. برای محاسبه سود حسابداری این مثال شما می بایست هزینه های جانبی صرف شده ( که همان ۲۰ میلیون تومان است) را از درآمد به دست آمده (که ۶۰ میلیون تومان می باشد) کسر نمایید که این عدد به دست آمده ( ۴۰ میلیون تومان) نمایانگر سود حسابداری شما می باشد.

آشنایی با فرمول سود اقتصادی

همانطور که پیشتر در تعریف سود اقتصادی نیز به آن اشاره شد، در محاسبه سود اقتصادی علاوه بر هزینه های جانبی، هزینه ای به نام هزینه فرصت را نیز در نظر می گیرند.

اگر بخواهیم با مثالی ساده توضیح دهیم، تصور کنید در شرایط مثال سود حسابداری هستید و این هزینه ای که برای تولید یا خدمات کرده اید را می توانستید بر روی یک موقعیت دیگر سرمایه گذاری کنید اما به جای آنکه میزان سود شما ۴۰ میلیون تومان باشد، ۵۰ میلیون تومان سود برای شما حاصل می شد که در این حالت از نظر سود اقتصادی شما ۱۰ میلیون تومان ضرر کردید زیرا در جای دیگر میتوانستید ۱۰ میلیون تومان بیشتر سودآوری کنید.

بنابراین باید توجه داشته باشید که در سود اقتصادی علاوه بر هزینه های آشکار، هزینه های غیر آشکار مانند هزینه فرصتی که در مثال شرح داده شد را نیز در نظر گرفته می شود.

شباهت ها و تفاوت های سود حسابداری با سود اقتصادی در چیست؟

به طور خلاصه سود اقتصادی یک نظریه محاسباتی بر اساس اصول اقتصادی محسوب می شود و صرفا بیان می کند که اگر شما سرمایه خود را محل دیگری خرج می کردید ممکن بود سود بیشتری عایدتان می شد.

علاوه بر این موارد، در سود اقتصادی هزینه ای به نام هزینه ضمنی نیز محاسبه می شود که یکی از زیر شاخه های همان هزینه های غیر آشکار می باشد. هزینه ضمنی بیان می کند که همواره هزینه هایی وجود دارد که مستقیما مبلغی برای آن پرداخته نمی شود. برای مثال اگر کارگاهی وجود داشته باشد و شما مالک آن باشید، در هزینه ضمنی بیان می شود که اگر این کارگاه برای شما نبود و هزینه اجاره ای بابت آن پرداخت می کردید، این هزینه اجاره جزو هزینه های ضمنی شما محسوب می شد.

اما سود حسابداری آنچه که در حال حاظر اتفاق افتاده را طبق اصول پذیرفته شده در حسابداری محاسبه می کند و برخلاف سود اقتصادی دخیلی به ریسک های آتی یا ارزش پول در حال حاظر ندارد.

پارامتر هایی که معمولا سود اقتصادی برای برای محاسبه در نظر می گیرد شامل هزینه های آشکار + هزینه های فرصت و دوره زمانی پروژه می باشد. بنابراین از جمله شباهت های سود حسابداری و سود اقتصادی می توان به محاسبه کردن هزینه های آشکار در فرمول های محاسبه هردو اشاره کرد.